Belastingontwijking door multinationals is regelmatig in het nieuws. Het wordt dan bijna altijd gebracht als iets slechts wat er wordt gedaan. Hier ben ik het niet altijd mee eens. De wet biedt kansen, waarvan bedrijven gebruik maken. Dit zit in de natuur van mensen.
Het zijn de wetgevende instanties die fout zitten. Zij dienen de mogelijkheid gewoon niet te bieden. Want uiteindelijk is het gewoon legaal wat er wordt gedaan. Dit in tegenstelling tot belastingontduiking.
Belastingontwijking constructies
Er zijn verschillende constructies denkbaar voor belastingontwijking. Wat veel constructies gemeen hebben, is het gebruik maken van een belastingparadijs. Door winsten via een belastingparadijs te laten lopen, kan er veel belasting worden bespaart.
Dit is op verschillende manieren mogelijk. Een simpele constructie is de volgende. Stel je hebt ergens een fabriek die de producten fabriceert voor verschillende landen. In deze landen heb je dan verkoopkantoren.
Door de producten eerst relatief goedkoop te verkopen aan een andere entiteit binnen de onderneming, die deze vervolgens de producten duur doorverkoopt naar de organisatie in een land, kan je een gedeelte van de winst verschuiven. Uiteraard is dit een land met een laag belastingtarief. Wanneer je een miljard euro omzet, dan kan de besparing op deze manier gigantisch oplopen.
Dit is wel een sterk vereenvoudigd voorbeeld. Tegenwoordig werkt het niet zo eenvoudig meer. Zo zal er worden getoetst of de gebruikte prijzen wel marktconform zijn. Daarnaast dient er ook sprake te zijn van IP eigendom voor de entiteit, die in deze constructie centraal staat.
Royalty`s
Royalty`s vragen om belastingontwijking. Het is lastig om royalties per land toe te rekenen. Stel dat je royalties ontvangt via Spotify. Dan is het praktisch onmogelijk om dat exact aan een land toe te rekenen.
In een dergelijk voorbeeld is het dan voordelig om een entiteit op te zetten in een land met een laag belastingtarief., Op die manier kan je besparen op de belastingen.
Dividend uitbetalen
Dergelijke constructies zorgen er wel voor, dat je geld in het buitenland gaat stallen. Wanneer je dat geld gaat overmaken naar een andere entiteit binnen de groep van ondernemingen, dan is de kans groot dat je dividendbelasting dient af te dragen. En dit is uiteindelijk niet waar je een dergelijk constructie voor hebt opgezet.
Met name Amerikaanse bedrijven hebben veel geld in het buitenland gestald. Dit omdat het kostbaar is, om dit geld naar Amerika terug te brengen. Vaak is het voordeliger om geld te lenen en dit buitenlandse geld als onderpand te gebruiken.
De situatie in Nederland
Nederland wordt vaak aangemerkt als belastingparadijzen. Dit komt niet omdat onze tarieven voor de vennootschapsbelasting zo laag zijn. Wat Nederland aantrekkelijk maakt, is de verliescompensatie. Wanneer je een hoofdvestiging in Nederland hebt, dan mag je verliezen in andere landen verrekenen met de winst die je maakt.
Dit is iets wat niet in veel landen mogelijk is. Dit maakt dat veel winsten via Nederland lopen. Op die manier kunnen multinationals ervoor zorgen, dat zijn minder belasting betalen.
Daarnaast is het voor grote multinationals mogelijk om met de belastingdienst bepaalde afspraken te maken. Nederland wil een goed vestigingsklimaat bieden voor grote bedrijven. Door afspraken te maken op het gebied van belastingen, kan dit worden bereikt.
Zelf heb ik voor een grote multinational gewerkt. Zij hadden de afspraak met de belastingdienst, dan zij hun procedures en controles met de belastingdienst deelden. Op basis daarvan, werden er dan geen grote belastingcontroles uitgevoerd. Wel betaalde zij netjes hun belastingen in Nederland.
Toekennen van winsten aan landen
Soms is het ook lastig om winsten toe te kennen aan landen. Zeker wanneer steeds meer online gebeurd, waarbij er eigenlijk geen sprake is van grenzen. Zo is het maar de vraag of royalties die via Nederland lopen, ook belast zouden moeten worden in Nederland. Uiteindelijk zijn deze royalties vaak niet in Nederland verdient.
Complexiteit
Belastingontwijking is complex. Er dienen grote bedragen mee gemoeid te zijn, om dit aantrekkelijk te maken. Een constructie dient namelijk te worden opgezet door experts. En deze experts kosten veel geld.
Daarnaast zal je bij een controle van de belastingdienst ook fiscalisten en advocaten nodig hebben Dit is alleen aantrekkelijk, als je ook aanzienlijke bedragen kunt besparen.
Privé personen
Op privé vlak zijn er ook een aantal constructies mogelijk, die je als belastingontwijking zou kunnen classificeren. Wanneer dat voor jou interessant zou zijn, dan ben je een dief van jouw eigen portemonnee als je hier geen gebruik van maakt.
Je kunt bijvoorbeeld denken aan het opzetten van een spaar bv of het doen van een schenking op papier. Dergelijke constructies kunnen veel geld besparen.
Harmonisering
Harmonisering is de oplossing voor belastingontwijking. Echter, landen zoals Nederland die nu profiteren van hun belastingvoordelen, zullen dit niet willen opgeven. Hier ligt dus een uitdaging voor de Europese Unie en Europese Commissie.
En eigenlijk om het helemaal goed aan te pakken, zou dit op wereldniveau dienen te gebeuren. Dit is echter een utopie. Alle landen ter wereld zullen dit nooit eens worden.
Daardoor zullen brievenbusfirma`s blijven bestaan, om op die manier belasting te ontwijken. Zo min mogelijk belasting betalen zal een doel blijven voor veel bedrijven. Verschillende wetten in verschillende landen zorgen ervoor dat dit mogelijk is.